Mục lục
Tư duy ngược là phương pháp giúp phát triển tư duy cho trẻ trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Thay vì suy nghĩ trực diện cho một vấn đề, tư duy ngược giúp tìm ra nhiều điều thú vị hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu việt, lối tư duy này cũng có những nhược điểm. Bài viết dưới đây của iSchool sẽ giúp quý phụ huynh hiểu rõ hơn về tư duy ngược, từ đó biết cách rèn luyện cho trẻ một cách hiệu quả nhất.
>> Tham khảo thêm:
- Tư duy logic là gì? Cách rèn luyện tư duy logic cho trẻ
- Tư duy phát triển là gì? Vai trò và cách rèn luyện hiệu quả
- Cách kích thích phát triển não phải cho trẻ bố mẹ nên biết
1. Tư duy ngược nghĩa là gì?
Tư duy ngược được hiểu là tư duy theo chiều hướng tiêu cực, ngược lại với mong muốn ban đầu. Từ đó, chủ thể có góc nhìn để giải quyết vấn đề độc đáo hơn, sáng tạo và hiệu quả hơn. Tư duy ngược rất được ưa chuộng bởi các nhà khoa học, triết học… Thực tiễn cho thấy rất nhiều phát minh của nhân loại được sinh ra nhờ cách tư duy ngược.
>> Có thể bố mẹ quan tâm:
- Phương pháp dạy học theo dự án là gì? Vận dụng như thế nào?
- Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề là gì?
2. Những ưu điểm và nhược điểm của tư duy ngược trong học tập và cuộc sống
Để định hướng cho trẻ cách tư duy ngược, trước hết phụ huynh cần hiểu rõ những ưu, nhược điểm của lối tư duy này, từ đó giúp trẻ hiểu và áp dụng lối tư duy này hiệu quả hơn.
2.1. Ưu điểm của tư duy ngược
Trong cuộc sống có rất nhiều lĩnh vực có thể áp dụng lối tư duy ngược và nhiều trường hợp đã đạt được thành tựu lớn. Để có được điều đó phải kể đến những ưu điểm sau:
- Áp dụng hiệu quả cho việc lên ý tưởng: Điều này được thể hiện rõ nhất khi lên ý tưởng. Thông thường mọi người sẽ đặt câu hỏi: “Làm sao để lên ý tưởng hay?” thì tư duy ngược sẽ là: “Làm sao để không hoàn thành mục tiêu?”. Sau khi đã trả lời được câu hỏi đó, chủ thể một lần nữa áp dụng phương pháp ngược lại theo nghĩa đen để tạo ra ý tưởng như đã mong muốn.
- Tăng năng suất làm việc: Tư duy ngược trong trường hợp này được hiểu là cách loại bỏ các nguyên nhân làm cho hiệu quả làm việc giảm sút, từ đó giúp chủ thể giảm thời gian làm việc và năng suất lao động được nâng cao.
- Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả: Thay vì nghĩ làm thế nào để kiếm thật nhiều tiền thì trước hết hãy nghĩ cách để làm sao không đánh mất những đồng tiền đã kiếm được. Chính vì thế, tư duy đảo ngược cũng rất hiệu quả trong quản lý tài chính, giúp chủ thể tiết kiệm hơn, chi tiêu hợp lý hơn.
>> Xem thêm:
- 8 loại trí thông minh là gì? Bé sở hữu loại hình trí tuệ nào?
- Phương pháp dạy học trực quan là gì?
- Dạy học phát triển năng lực là gì?
2.2. Nhược điểm của tư duy ngược
Bên cạnh rất nhiều ưu điểm mang lại thì tư duy ngược cũng tồn tại một số nhược điểm nhất định như:
- Tư duy ngược đòi hỏi phải có kinh nghiệm rất phong phú với nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Chính vì thế nếu áp dụng sai tư duy ngược sẽ bị coi là cá biệt, đi ngược với lẽ thường.
- Tư duy ngược chỉ nên áp dụng khi các phương pháp giáo dục thông thường không đạt hiệu quả. Bởi, tư duy ngược đòi hỏi sẽ mất thời gian nhiều hơn để giải quyết vấn đề.
3. Làm thế nào để vận dụng mô hình tư duy ngược hiệu quả?
Để vận dụng hiệu quả mô hình tư duy ngược, trước tiên quý phụ huynh và thầy cô cần nắm chắc những ưu, nhược điểm của phương pháp này. Tiếp đó, hãy hướng dẫn trẻ thực hiện theo các bước cơ bản sau để áp dụng hiệu quả phương pháp tư duy ngược.
- Bước 1: Xác định rõ vấn đề và khó khăn chưa được giải quyết.
- Bước 2: Đảo ngược vấn đề chưa được giải quyết bằng cách đặt câu hỏi: “Làm thế nào để không giải quyết vấn đề đó?”
- Bước 3: Trả lời câu hỏi vừa đặt ra ở bước 2.
- Bước 4: Đánh giá nguyên nhân mà vấn đề chưa được giải quyết dựa trên câu trả lời đó.
- Bước 5: Giải quyết các nguyên nhân mắc phải, từ đó giải quyết vấn đề ban đầu bằng cách chọn ra giải pháp tối ưu nhất.
4. Cách rèn luyện và phát triển tư duy ngược cho trẻ
Phụ huynh có nhiều cách để rèn luyện cho trẻ phát triển tư duy ngược. Điển hình như:
- Cùng con đọc các loại sách phát triển tư duy ngược
- Đưa các dẫn chứng cụ thể về việc áp dụng thành công tư duy ngược
- Cùng con trò chuyện theo kiểu tư duy đối lập, đặt ra các câu hỏi theo chiều ngược lại và gợi ý con trả lời
Tư duy theo lối mòn sẽ làm cho trẻ đánh mất sự sáng tạo và cá tính vốn có. Vì thế, phụ huynh hãy hướng dẫn và cùng con rèn luyện lối tư duy ngược để giúp trẻ có góc nhìn đa chiều hơn, cẩn thận hơn khi giải quyết một vấn đề nào đó. Từ đó, trẻ dễ dàng hình thành tư duy phản biện cũng như được khám phá nhiều điều thú vị trong cuộc sống.
>> Quý phụ huynh có thể tìm hiểu thêm:
- Phương pháp dạy học toán ở tiểu học đơn giản, dễ hiểu
- Phương pháp dạy tiếng Anh cho bé hiệu quả ba mẹ cần biết
- 5 lĩnh vực phát triển của trẻ mầm non cần giáo dục cho trẻ
Tags: tư duy toán học, tư duy tích cực, sơ đồ tư duy, sách tư duy phản biện, toán tư duy cho trẻ mầm non, toán tư duy cho bé 4 tuổi, toán tư duy cho trẻ 5 tuổi, học toán tư duy lớp 1