9+ Kỹ năng sống tiểu học cần thiết giúp trẻ phát triển toàn diện

Bố mẹ nên dạy kỹ năng sống cho trẻ tiểu học càng sớm càng tốt. Vì đây là giai đoạn trẻ bắt đầu nhận thức rõ hơn về mọi điều diễn ra xung quanh. Bố mẹ có thể dạy bé kỹ năng sống dựa trên những nguyên tắc cơ bản nhất. Để hiểu rõ hơn về những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học và phương pháp giáo dục cho bé tiếp thu hiệu quả hơn, bố mẹ có thể tham khảo bài viết dưới đây.

>> Có thể bố mẹ quan tâm:

• Kỹ năng sống cho trẻ mầm non
• Dạy kỹ năng sống cho trẻ 2 tuổi
• Dạy kỹ năng sống cho trẻ 3 tuổi
• Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi
• Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi

Kỹ năng sống cho học sinh tiểu học là gì?

Theo WHO (Tổ chức Y tế Thế giới), kỹ năng sống được hiểu là khả năng vận dụng những hành vi tích cực và cách ứng xử phù hợp cho phép cá nhân thích nghi hiệu quả với những thách thức trong cuộc sống. Điều này được thể hiện qua một số tình huống như cách ứng xử của trẻ với thầy cô, bạn bè, cách diễn đạt, cách tự vệ sinh cá nhân…

Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tiểu học sẽ giúp bé phát triển những thói quen tích cực, tự tin thể hiện bản thân và không ngại đối mặt với những thách thức khó khăn trong cuộc sống.

>> Tham khảo thêm: Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học

Dạy kỹ năng sống cho trẻ tiểu học bằng cách trò chuyện, hướng dẫn cho bé

Tại sao cần dạy kỹ năng sống cho trẻ tiểu học?

Trong giai đoạn tiểu học, trẻ không chỉ cần kiến thức từ sách vở mà còn cần phát triển những kỹ năng sống quan trọng để tự tin đối mặt với các tình huống trong cuộc sống. Hiện nay, các trường học luôn cố gắng tổ chức hoạt động hay những tiết học về kỹ năng sống để giúp trẻ phát triển toàn diện cả về trí tuệ, đạo đức và thể chất.

Kỹ năng sống cho học sinh tiểu học giúp trẻ kết nối với mọi người

Rèn luyện kỹ năng sống giúp trẻ tiểu học hòa nhập nhanh chóng, giao tiếp tự nhiên và thể hiện cảm xúc một cách phù hợp. Nhờ đó, con dễ dàng tạo dựng những mối quan hệ tích cực, bền vững với bạn bè và người xung quanh.

Giúp trẻ phát triển khả năng tư duy

Việc trau dồi kỹ năng sống giúp bé phát triển tư duy logic, khơi dậy óc sáng tạo và tinh thần ham học hỏi. Khi tư duy nhạy bén, con sẽ dễ dàng tiếp thu kiến thức và ứng dụng vào thực tế học tập lẫn công việc trong tương lai.

Kỹ năng sống cho trẻ tiểu học giúp tạo lối sống tích cực

Bên cạnh kiến thức, kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng cho trẻ những giá trị sống lành mạnh. Trẻ học được cách yêu thương, khám phá tri thức, sống có trách nhiệm và biết cảm thông, chia sẻ với mọi người.

Giúp bé tự tin hơn

Kỹ năng sống giúp trẻ tiểu học thích nghi tốt với nhiều tình huống khác nhau, từ đó phát huy điểm mạnh của bản thân. Điều này góp phần xây dựng sự tự tin và khả năng làm chủ bản thân trong mọi hoàn cảnh.

Phát triển những kỹ năng sống giúp tự tin đối mặt với các tình huống trong cuộc sống

Các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ tiểu học

Ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường, bố mẹ và thầy cô cần chú trọng giảng dạy các kỹ năng sống cho trẻ. Điều này giúp trẻ phát triển toàn diện, tư duy tích cực trong cuộc sống hơn.

1. Kỹ năng tự lập 

Không chỉ quan trọng đối với người lớn, tự lập là kỹ năng sống rất quan trọng và cần thiết đối với các bạn nhỏ. Bố mẹ cần dạy con tính tự lập ngay từ nhỏ để hình thành thói quen tốt sau này. Những việc đơn giản các con có thể làm như: tắm, mặc quần áo, ăn uống, phụ giúp việc nhà,… Bố mẹ nên hướng dẫn cho con làm và giúp đỡ khi con cần sự hỗ trợ.

>> Tìm hiểu thêm: 10 cách dạy con tự lập, bản lĩnh, tự tin

Giáo dục trẻ tiểu học kỹ năng tự ăn – một trong những điều giúp trẻ hình thành thói quen tự lập trong tương lai

2. Kỹ năng làm việc nhóm

Kỹ năng làm việc nhóm giúp trẻ tiểu học phát triển khả năng tổ chức, giao tiếp, thấu hiểu và lãnh đạo, đồng thời xây dựng tinh thần đồng đội và kỹ năng xã hội cần thiết. Khi biết hợp tác và chia sẻ trách nhiệm, trẻ trở nên tự tin hơn trong việc nêu lên quan điểm cá nhân và duy trì các mối quan hệ tích cực. Cha mẹ có thể rèn luyện kỹ năng này bằng cách phân công công việc khi cả nhà cùng nấu ăn, làm việc nhà hoặc khuyến khích con tham gia các hoạt động tập thể như cắm trại, trò chơi đồng đội, trại hè…

Có kỹ năng làm việc nhóm sẽ mang lại nhiều lợi thế cho trẻ

3. Kỹ năng giao tiếp – Kỹ năng sống cho trẻ tiểu học

Tiểu học chính là thời điểm lý tưởng để gia đình và nhà trường cùng nhau giảng dạy cho trẻ kỹ năng giao tiếp. Khi ở nhà, bố mẹ cần tập cho trẻ khả năng giao tiếp, cách sử dụng ngôn từ phù hợp đối với từng người. Hơn nữa, bố mẹ có thể dạy thêm cho con cách giao tiếp qua ngôn ngữ cơ thể, kỹ năng sử dụng từ ngữ, giao tiếp bằng lời nói.

>> Xem thêm:

• Dạy trẻ kỹ năng chào hỏi lễ phép
• Kỹ năng giao tiếp cho trẻ tiểu học

Tiểu học chính là thời điểm lý tưởng để gia đình và nhà trường cùng nhau giảng dạy cho trẻ kỹ năng giao tiếp

4. Kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Xã hội ngày càng phát triển đi cùng với đó là những mối nguy hiểm rình rập ở bất cứ nơi đâu, đặc biệt là khi không có người lớn. Vì vậy, bố mẹ cần dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân nhằm phòng tránh các rủi ro có thể xảy ra với con. Để dạy kỹ năng này cho trẻ một cách hiệu quả, bố mẹ nên cùng con thực hiện các tình huống giả định trong nhà và tìm kiếm hướng giải quyết phù hợp. Đây cũng là cách giúp trẻ học nhanh và nhớ lâu hơn.

Dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân nhằm phòng tránh các rủi ro có thể xảy ra

5. Kỹ năng làm chủ cảm xúc

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, chỉ số EQ càng cao thì khả năng thành công càng lớn. Vì thế, yếu tố cảm xúc đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo tiền đề cho sự phát triển trong tương lai của trẻ. Tuy nhiên, ở độ tuổi tiểu học, trẻ rất nhạy cảm với môi trường xung quanh. Do đó, bố mẹ cần theo dõi các vấn đề về tâm sinh lý của trẻ để giúp trẻ rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc.

>> Tìm hiểu thêm: Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non

Yếu tố cảm xúc đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo tiền đề cho sự phát triển trong tương lai của trẻ

6. Kỹ năng sống cho trẻ tiểu học – Tự tin trước đám đông

Điều bố mẹ luôn mong muốn chính là trẻ tự tin trước đám đông và không tỏ ra lo lắng, sợ sệt. Để trẻ mạnh dạn thể hiện và nói lên suy nghĩ của mình, bố mẹ cần giáo dục kỹ năng sống tự tin cho trẻ ngay từ nhỏ.

• Bố mẹ cần tạo điều kiện cho con giao tiếp ngay từ nhỏ với mọi người xung quanh: hàng xóm, bạn bè…
• Luôn động viên, khích lệ sự tự tin của con và tìm cách giúp con vượt qua nỗi sợ khi đứng trước đám đông.
• Trò chuyện với con thường xuyên, cho phép con nêu lên quan điểm của bản thân thay vì chỉ biết lắng nghe ý kiến của bố mẹ.
• Luôn khuyến khích con học và tìm hiểu kiến thức của nhiều lĩnh vực khác nhau để có một nền tảng vững chắc.

Bố mẹ cần tạo điều kiện cho con giao tiếp ngay từ nhỏ với mọi người xung quanh

7. Kỹ năng lắng nghe

Ở lứa tuổi tiểu học, các bạn nhỏ thường không tập trung lắng nghe lời người khác nói. Tuy nhiên, kỹ năng lắng nghe lại rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ sau này. Vì vậy, bố mẹ nên rèn luyện kỹ năng mềm này hàng ngày cho trẻ.

• Để trẻ nói lên suy nghĩ, quan điểm cá nhân và không ngắt lời của bé.
• Bố mẹ cần thể hiện thái độ lắng nghe chăm chú, nhìn vào mắt trẻ khi con nói.
• Bố mẹ nên trò chuyện thường xuyên với con để chia sẻ và trao đổi những vấn đề của cuộc sống.
• Cùng con đọc sách để rèn luyện khả năng tập trung và lắng nghe của con.

Kỹ năng lắng nghe rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ sau này

8. Kỹ năng tìm kiếm sự trợ giúp

Khi gặp khó khăn hoặc rơi vào tình huống bất ngờ, trẻ có thể bối rối, không biết cách xử lý hay nhờ ai giúp đỡ. Chẳng hạn, trẻ gặp bài toán khó hoặc bị bạn bè đối xử không đúng mực nhưng không biết mở lời thế nào. Lúc này, kỹ năng sống sẽ giúp trẻ biết cách tìm kiếm sự trợ giúp từ thầy cô, bạn bè, người thân, từ đó chủ động hơn trong các tình huống.

Cha mẹ nên dạy con cách xác định nguồn trợ giúp phù hợp và cách liên hệ khi cần. Ví dụ:

• Ở trường, ai có thể giúp khi trẻ gặp tình huống như thấy người lạ khả nghi, bạn bè xô xát, và làm thế nào để liên hệ với họ?
• Khi gặp vấn đề về cảm xúc, trẻ có thể tìm ai để chia sẻ và nhận hỗ trợ?
• Trong học tập, trẻ có thể nhờ ai giúp đỡ? Hãy khuyến khích trẻ tự lập danh sách những người có thể hỗ trợ từng môn học và xác định thời gian họ sẵn sàng giúp đỡ.

Kỹ năng tìm kiếm sự trợ giúp

9. Dạy trẻ làm quen, kết bạn – Kỹ năng sống cho học sinh tiểu học

Ở tiểu học, trẻ bước vào môi trường mới với nhiều bạn bè và thầy cô hơn so với bậc mầm non. Có kỹ năng kết bạn sẽ giúp bé tự tin nói chuyện với mọi người, không cảm thấy lạc lõng hay thu mình. Một số cách giúp trẻ dễ dàng làm quen và xây dựng mối quan hệ tích cực gồm:

• Biết cách tự giới thiệu bản thân (tên, tuổi, sở thích).
• Chủ động chào hỏi, bắt chuyện với bạn bè.
• Có ý thức giúp đỡ bạn bè trong khả năng của mình.
• Thái độ vui vẻ, cởi mở, biết lắng nghe và chia sẻ.
• Không bắt nạt, ăn hiếp bạn bè.
• Khuyến khích trẻ tham gia các lớp kỹ năng giao tiếp để phát triển khả năng kết nối.

Có kỹ năng kết bạn sẽ giúp bé tự tin nói chuyện với mọi người, không cảm thấy lạc lõng hay thu mình

10. Kỹ năng tập trung chú ý

Kỹ năng tập trung lắng nghe giúp trẻ phát triển tốt hơn trong học tập và đời sống. Sự tập trung còn giúp bé thể hiện sự tôn trọng của mình khi tương tác với người khác. Tuy nhiên, khả năng tập trung của trẻ ở độ tuổi tiểu học không được tốt. Vì vậy, bố mẹ cần rèn luyện và áp dụng một số phương pháp để tăng sự chú ý của trẻ như sau:

• Tạo không gian học tập yên tĩnh
• Hạn chế/ loại bỏ những đồ vật gây xao nhãng ra khỏi tầm mắt trẻ
• Khen thưởng khi con hoàn thành mục tiêu
• Ngồi học hoặc quan sát trẻ học

Kỹ năng tập trung lắng nghe giúp trẻ phát triển tốt hơn trong học tập và đời sống

11. Kỹ năng phản biện cho trẻ

Đây là khả năng thấu hiểu và đánh giá những thông tin thu thập được từ việc quan sát, giao tiếp của trẻ. Khi dạy kỹ năng phản biện cho trẻ tiểu học, bố mẹ nên cho con có cái nhìn đa chiều về một vấn đề. Từ đó, trẻ có thể hình thành tư duy phản biện tốt hơn với kiến thức và góc nhìn cá nhân.

Khi dạy kỹ năng phản biện cho trẻ tiểu học, bố mẹ nên cho con có cái nhìn đa chiều về một vấn đề

12. Kỹ năng sống cho trẻ tiểu học –  Chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi

Ông bà ta có câu: “Tiên học lễ, hậu học văn”, nhắc nhở rằng chào hỏi lễ phép, biết nói lời cảm ơn và xin lỗi là những kỹ năng nền tảng cần dạy trẻ từ nhỏ. Dù đơn giản, nhưng đây là hành trang giúp trẻ cư xử đúng mực và được mọi người yêu quý.

Một số cách hướng dẫn trẻ chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi:

• Ba mẹ cần làm gương để con học theo.
• Khi con được ai đó giúp đỡ, hãy chỉ cho con cách thể hiện lòng biết ơn.
• Nếu con mắc lỗi, khuyến khích con thừa nhận sai lầm và sửa chữa thay vì đổ lỗi cho người khác.

Kỹ năng này là hành trang giúp trẻ cư xử đúng mực và được mọi người yêu quý

Các nguyên tắc vàng trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học

Để giáo dục kỹ năng sống tốt nhất cho học sinh tiểu học, phụ huynh và giáo viên cần nắm rõ các nguyên tắc quan trọng được liệt kê dưới đây.

• Thấu hiểu và làm bạn cùng trẻ: Khi trẻ đề cập đến vấn đề khó khăn bé đang gặp phải, bố mẹ thường cảm thấy tội nghiệp mà muốn dạy con cách giải quyết đúng đắn. Tuy nhiên, cách biểu đạt của bố mẹ thường khiến trẻ cảm thấy bị áp đặt, ví dụ như: “mẹ đã nói rồi…”, “con không nghe lời thì vậy đó…”. Chính vì thế, trẻ càng ngày càng cách xa và không muốn chia sẻ quan điểm cá nhân với bố mẹ. Do đó, bố mẹ cần lắng nghe, thấu hiểu và làm bạn cùng con để hiểu vấn đề, đồng thời gợi ý cho con giải pháp phù hợp nhất.
• Khen ngợi đúng lúc: Sự động viên và lời khen ngợi luôn mang lại động lực và cảm xúc tích cực cho con. Trẻ sẽ trở nên tự tin để làm mọi việc, vượt qua mọi khó khăn khi có bố mẹ ủng hộ và công nhận sự của cố gắng của bản thân. Thay vì những lời khen chung chung như “Con làm tốt quá”, “Con giỏi quá”…, bố mẹ cần cụ thể hóa lời động viên dành cho con như  “Hôm nay con rất giỏi khi đạt điểm 10 môn toán”, “con hát bài ABC rất hay”… Nhờ vậy mà trẻ biết được lý do được khen và sẽ cố gắng tiếp tục phát huy điểm tốt đó.
• Cho con được tự quyết định: Điều quan trọng khi dạy kỹ năng sống cho trẻ tiểu học chính là không áp đặt hay ép buộc trẻ làm bất cứ điều gì. Thay vào đó, bố mẹ hãy cho con quyền tự quyết định. Bố mẹ chỉ nên đóng vai trò là người hướng dẫn, đưa ra định hướng giúp con và để trẻ lựa chọn. Điều này thể hiện sự tôn trọng đối với trẻ.
• Làm gương cho trẻ: Khi muốn răn dạy và uốn nắn con bố mẹ cần làm gương cho trẻ từ hành động, thái độ cho đến cách ứng xử. Trẻ thường tin rằng những hành động, lời nói của bố mẹ luôn đúng và cần phải noi theo. Đối với một số kỹ năng sống, bố mẹ nên lấy ví dụ để trẻ có cái nhìn thực tiễn hơn và hiểu được vấn đề cốt lõi. Ngoài ra, để việc giảng dạy trẻ hiệu quả hơn, bố mẹ cần đặt mình vào vị trí của trẻ để hiểu hơn tâm lý trẻ em và tìm ra cách diễn đạt tốt nhất.
• Kiểm soát cảm xúc: Bất kỳ ai cũng đều không thích nghe những lời chỉ trích từ người khác. Điều này khiến trẻ ngày càng có khoảng cách với bố mẹ, ít chia sẻ và trải lòng hơn. Vậy nên, bố mẹ cần kiểm soát tốt những lời chỉ trích của mình. Thay vào đó, hãy cư xử nhẹ nhàng hơn với con và chỉ ra mặt tốt và mặt chưa được của con.

Các nguyên tắc vàng trong giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học

Bố mẹ nên trang bị sớm kỹ năng sống cho trẻ tiểu học. Bởi đây chính là hành trang đầu đời giúp con vững bước trong tương lai. Theo đó, bố mẹ cũng có thể tham khảo thêm các kỹ năng sống tại trường iSchool đang giảng dạy cho lứa tuổi tiểu học:

• Chương trình được xây dựng dựa trên sự kết hợp giữa nền tảng văn hóa Á Đông, giá trị nhân cách Việt và giá trị để hội nhập thế giới.
• Trẻ luôn được quan tâm phát triển toàn diện về trí lực, thể lực, nghệ thuật, đạo đức và kỹ năng cuộc sống. Điều này mang lại hành trang đầy đủ cho trẻ bước tiến vào tương lai.
• Tại trường iSchool, kỹ năng tự phục vụ bản thân, bảo vệ, giao tiếp và ứng xử luôn được chú trọng. Mỗi bài học đều được xây dựng dựa trên lộ trình phát triển nhận thức, thể chất và tinh thần của trẻ từ Mầm non đến Phổ thông.

Phụ huynh cũng có thể liên hệ với đội ngũ tư vấn viên của iSchool để được hỗ trợ chi tiết hơn về các chương trình học tại trường qua 2 hình thức sau:

• Số điện thoại: 0789 166 588
• Email: info@ischool.edu.vn

Giáo dục về kỹ năng sống cho học sinh tiểu học tại Trường Hội nhập Quốc tế iSchool

Bài viết trên đây là những chia sẻ về các kỹ năng sống cho trẻ tiểu học cần dạy cho trẻ ngay từ sớm. Hy vọng với những thông tin được đề cập trong bài, quý phụ huynh sẽ có cho mình những cách dạy con thông minh và hiệu quả, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.

>> Bài viết cùng chủ đề: Top 9 trường dạy kỹ năng sống cho trẻ tốt nhất TPHCM

Tags: kỹ năng xã hội, dạy trẻ kỹ năng bảo vệ môi trường, kỹ năng sinh tồn cho trẻ, sách vải kỹ năng sống cho trẻ mầm non, kỹ năng thuyết trình

Khám phá thêm về iSchool

Facebook | Instagram | Zalo | Youtube | Linkedin